Mbegu
-
Jersey
Ng'ombe wa aina ya Jersey ni miongoni mwa ng'ombe wanaotambulika sana duniani! Aina hii ndogo ya ng'ombe wa maziwa inatoka Kisiwa cha Jersey.
Kwa kawaida rangi yao ni ya hudhurungi. Hii inaweza kutofautiana kutoka kwenye rangi ya kijivu hadi nyeusi isiyong'aa, inayojulikana kama Mulberry.
Wana miundo midogo ya mwili, ambapo mabull wanaweza kuwa na uzito wa wastani wa pauni 820, wakati ng'ombe wanaweza kuwa na uzito wa kilogramu 500 au zaidi.
Ng'ombe wa Jersey wanaweza kuzoea hali ya hewa kali na mazingira magumu kuliko aina nyingine za ng'ombe wa maziwa.
Aina hii ya ng'ombe ina umri mrefu sana, hivyo kupunguza gharama za kubadilisha kundi la ng'ombe! Hii pia inaruhusu kupata maziwa mengi wakati wa maisha ya ng'ombe.
Ng'ombe wa Jersey wana upinzani mzuri dhidi ya magonjwa. Kesi za mastitis na dystocia (kujifungua kwa shida) ni chache sana, na baadhi ya utafiti zinaonyesha kuwa ng'ombe wa Jersey wana nusu ya uwezekano wa kupata matatizo ya vimbe ukilinganisha na aina nyingine za ng'ombe wa maziwa. Hii ni nzuri kwa wafugaji ambao wanataka kudumisha afya na uzalishaji wa kundi lao.
Ng'ombe wa Jersey huzaliwa na ukubwa mdogo, wakipima takribani kilogramu 25, hivyo hufanya kuwa rahisi kwa mama. Baadhi ya utafiti umeonyesha kuwa asilimia 96 ya kuzaliwa kwa ng'ombe wa kwanza wa Jersey hakuhitaji msaada wowote, wakati ng'ombe wa uzazi wa pili au zaidi walikuwa na asilimia 99 ya kuzaliwa bila msaada.
Wana viwango vya juu vya uzazi, na wanakomaa mapema! Wengi wa ng'ombe wanazaa kwa mara ya kwanza wanapofikisha umri wa miezi 19. Kipindi cha kuzaliwa pia kinabaki kifupi.
Kwa kawaida, ng'ombe wa Jersey huzalisha takribani kilogramu 5,000 za maziwa kwa kila kipindi cha kutoa maziwa. Hata hivyo, kuna baadhi ya visa maalum vya ng'ombe wa kiwango cha juu ambavyo vinaweza kuzalisha hadi kilogramu 9,000 za maziwa kwa kipindi.
Maziwa yao yanachukuliwa kuwa bidhaa ya kifahari nchini Tanzania na nchi nyingine! Ina kiasi kikubwa cha mafuta ya siagi cha 4.84%, ambacho ni 25% zaidi ya maziwa ya kawaida, na protini inafikia takribani 3.95%, ambayo ni 18% zaidi ya bidhaa za aina nyingine za ng'ombe. Maziwa ya Jersey pia yana asilimia 25 zaidi ya kalsiamu kuliko kawaida! Pia, maziwa ya Jersey yanasaidia kuongeza uzalishaji wa bidhaa na ufanisi wa kiwanda cha kutengeneza, kwa wazalishaji wa jibini, wanaweza kutoa jibini zaidi kwa asilimia 25 kutokana na maziwa ya Jersey, na kwa wazalishaji wa siagi, wanaweza kuongeza uzalishaji wao kwa zaidi ya asilimia 30, yote kwa gharama ya chini kwa uzito wa bidhaa.
Ufanisi wao wa kubadilisha nyasi kuwa maziwa ya ubora wa juu kwa gharama ndogo ni sifa inayovutia.

